Theo Đông y, béo phì có nhiều loại:
Thể tỳ hư thấp trở: Mập béo, kèm theo vóc dáng lù đù, cảm giác mỏi mệt, sức yếu, tiểu tiện lượng ít, ăn uống không ngon, vùng bụng có cảm giác trướng đầy, rêu lưỡi mỏng, chất lưỡi đỏ nhạt. Thường gặp ở người béo phì có mỡ trong máu.
Thể vị nhiệt thấp trở: Người béo, kèm chóng mặt, căng đầu, tứ chi nặng nề, lười cử động, miệng khát, thích uống nước, rêu lưỡi vàng mỏng, chất lưỡi đỏ. Thường gặp ở người béo phì có mỡ trong máu cao; cao huyết áp.
Thể can uất khí trệ: Béo phì, ngực sườn đầy tức, nữ giới kinh nguyệt không đều, thậm chí bế kinh, mất ngủ mộng nhiều, rêu lưỡi trắng hay mỏng, chất lưỡi đỏ sạm. Thường gặp nhiều ở nữ giới tuổi trung niên.
Thể âm hư nội nhiệt: Béo phì, kèm hoa mắt, chóng mặt, đau đầu, căng đầu, lưng gối ê mỏi, sốt nhẹ, rêu lưỡi mỏng, lưỡi thon đỏ. Thường gặp ở người béo phì có bệnh tiểu đường.
Thể tỳ thận lưỡng hư (tỳ thận dương hư): Béo ú, kèm mỏi mệt sức yếu, lưng gối ê mỏi, nam giới liệt dương, nữ giới lãnh cảm, rêu lưỡi trắng, chất lưỡi đỏ nhạt. Thường gặp nhiều ở nam giới.
Một số món ăn bài thuốc
Cháo bí đao: Bí đao tươi 100 g, gạo tẻ 100 g. Bí đao bỏ vỏ, hạt, rửa sạch, xắt lát nhỏ. Gạo sau khi vo sạch, cùng bí đao cho vào nồi, nấu cháo loãng, dùng vào sáng và chiều (cháo không nêm muối). Món cháo có tác dụng lợi niệu, tiêu thũng, thanh nhiệt giải khát, xúc tiến giảm béo phì.
Canh vịt non: Vịt non 1 con, thảo quả 1 quả, đậu đỏ 250 g, muối và hành lượng vừa đủ. Vịt sau khi giết mổ, bỏ lông và nội tạng, rửa sạch. Đậu đỏ vo sạch, thảo quả bỏ cuống rửa sạch, cho tất cả vào bụng vịt khâu lại, nấu chín mềm, nêm muối, bột ngọt, hành mỗi thứ một ít. Dùng canh, ăn thịt lúc bụng đói, có thể dùng làm món ăn phụ. Món canh có tác dụng kiện tỳ khai vị, lợi niệu tiêu thũng, giúp giảm béo phì.
Canh cá chép: Tất phát 5 g, xuyên tiêu 15 g, cá chép sống 1 con, gừng tươi, rau thơm, rượu, hành, bột ngọt, giấm mỗi thứ lượng vừa đủ. Cá chép bỏ vảy và nội tạng, rửa sạch xắt lát, hành, gừng rửa sạch, băm hoặc xắt đoạn. Tất phát, cá chép, hành, gừng cho vào nồi, thêm nước, hầm với lửa nhỏ trong 40 phút. Thêm rau thơm, rượu, bột ngọt và giấm. Canh có tác dụng lợi niệu, tiêu thũng, giúp giảm béo phì.
Đông cô tiềm: Nấm hương (đông cô) 50 g, canh gà 20 ml, rượu 10 ml, hành, gừng tươi mỗi thứ một ít; muối, đường cát lượng vừa đủ. Nấm hương rửa sạch, ngâm mềm; canh gà đổ vào một nồi lớn, thêm nấm hương, rượu và muối; dùng giấy bạc dán kín miệng nồi, tiềm 1-1,5 giờ, lột bỏ giấy bạc, ăn ngay. Món tiềm có tác dụng giảm cholesterol, giảm huyết áp, chống ung thư và giảm béo phì.
Xôi ba màu: Đậu đỏ, bo bo, nếp, hạt bí đao, dưa leo mỗi thứ lượng vừa đủ. Dùng nước vo sạch đậu đỏ và bo bo, cho vào nồi hấp chưng 20 phút, sau đó cho nếp đã vo sạch và hạt bí đao, thêm nước đồ chín, rắc dưa leo hạt lựu lên và dùng. Có tác dụng tạo cảm giác no nhưng không dư thừa năng lượng.
>> Xem thêm: Cách bảo vệ xương khớp hiệu quả cho người trẻ tuổi
(Tổng hợp)